RH580, een vreemde versterker...

http://forum.mfbfreaks.com/viewtopic.php?f=3&t=2999

Geplaatst: Zo Okt 30, 2011 11:51 pm door Will

Een hele tijd geleden ben ik op een RH580 versterkertje gestuit. Bij mij zoektocht naar een N2510 kon ik alleen de hele set meenemen. En ja wat doe je dan, dan offer ik mezelf maar weer op en heb de RH580 ook meegenomen. :mrgreen:

Omdat het om de N2510 te doen was, verdween de RH580 in een doos en is daar tot een paar weken geleden in gebleven. Maar ja, nu begon het toch te kriebelen. Je moet weten dat ik een zwak heb voor die kleine versterkertjes. Ze leveren maar liefst 6 Watt sinus en 9 Watt muziekvermogen volgens de advertenties! :roll: Philips heeft -voor zover ik weet- deze in drie modellen uitgebracht: De RH580, daarna als zelfbouwpakket NL6914 en ook nog als RH540. Het bouwpakket was mijn eerst serieuze versterker die ik had en ik gebruik die nog dagelijks.

De RH580

Het bouwpakket NL6914, mijn eerste Philips versterker

De RH540 is de laatste versie van dit versterkertje

Ik besloot die RH580 eens een poetsbeurt te geven. De vorige eigenaar was blijkbaar erg zuinig op zijn spullen, want het apparaat kwam blinkend als nieuw onder het stoflaagje vandaan. Nou dan ook maar even uitproberen en er kwam warempel ook meteen geluid uit. Dat is weer mooi meegenomen. Er zat wel nogal wat brom in, maar dat zou wel een ouwe elko zijn dacht ik zo, even vervangen en klaar… (net als Grom heb ik ook AMHD).

Dat had je gedacht…

Re: Ma Okt 31, 2011 9:13 am door Harry

Interessant! Toevallig staat hier de RH540, samen met het bijpassende tunertje. Gelukkig beiden geheel probleemloos :) Maar ik had geen idee dat het binnenwerk nog dateerde uit de 580! Ben benieuwd naar het vervolg van je verhaal.

Re: Ma Okt 31, 2011 7:47 pm door Remi

:) nee dat had ik ook niet zo gedacht

Re: RH580, een vreemde versterker… Geplaatst: Ma Okt 31, 2011 9:46 pm door Will

Tijd voor deel 2, maar eerst even op de reacties van Harry en Remi: De versterkers die ik noem zijn zeker niet precies hetzelfde, maar ze hebben hetzelfde concept: Laag vermogen van 6 watt, heel eenvoudig van opzet: volume, balans en toonregeling en maar drie ingangen: PU, Tape en Tuner. Verder niks. En qua techniek lijken ze heel veel op elkaar, maar ze zijn niet gelijk aan elkaar. In die serie ontdekte ik nog een nieuwer bouwpakket in hobbyskoop waar ook een foto van de behuizing bij staat. De behuizing heb ik nooit gekocht want die vond ik in verhouding veel te duur.

NL7417 uit hobbyskoop 24 (1978)

De binnenkant van de RH580

Nu verder met het foutzoeken: Het viel me wel op dat de versterker erg warm werd, terwijl mijn bouwpakketje dat niet heeft. Nou dan maar even de ruststroom meten: rechts was met 10mA wat hoog, maar wel redelijk normaal na 40 jaar. Maar de linkerkant snoepte 350 mA. Dat was wel erg veel en ik kon het ook niet afregelen, ja een paar mA meer of minder lukte wel, maar dat was het dan ook. De universeelmeter eens even op het knooppunt van de weerstanden in de emitters van de eindtorren meten, daar moet ongeveer de halve voedingsspanning staan.

He, wat krijgen we nou? Die weerstanden R549 tm R556 zitten helemaal niet op de print? (vreemd 1) Het viel me wel op dat de emitters met hele dunne draadjes in een stukje isolatiekous aangesloten waren. Dat bleek weerstandsdraad te zijn. Dat had ik nog nooit gezien in een versterker. * Weerstandsdraad (groene pijlen) in de emitter-aansluitingen Maar goed: op het knooppunt van de emitters stond geen -13V. Min 13, want deze versterker heeft de plus van de voeding aan de massa, dat is wel even wennen bij het meten en volgen van het schema. (vreemd 2). Zou een tor kapot zijn? Nou de zaak maar even lossolderen en meten. De torren hadden allebei belachelijke waarden. Een AD161 en AD162 heeft normaal een versterking van ongeveer 60 - 80, maar hier meette ik 190 en 260 en de B-E spanning sloeg ook nergens op. Dus op zoek naar nieuwe. Hoe dat afgelopen is heb je kunnen lezen in de rubriek “Gezocht”. :wink: Omdat die torren schaars zijn heb ik de eindtrap nagebouwd op een experimenteerbordje. Schema gevolgd, alles nog eens gecontroleerd, voor alle zekerheid maar een dikke weerstand in de voeding gezet zodat er niet meer dan een half ampere kan lopen en de zaak ingeschakeld. En jawel, ook deze trekt te veel stroom, maar dit zijn nieuwe torren! Even later piept de stuurtor BC178 er tussenuit, gloeiend heet, kapot. :shock: :oops: En als er dingen kapot gaan dan moet je stoppen en het een nacht laten rusten, anders maak ik nog meer kapot. Wordt dus vervolgd… —- Re: Ma Okt 31, 2011 10:39 pm door Remi dit wordt al een mooi verhaal, kom maar gauw met de rest 8) —- Re: Di Nov 01, 2011 8:57 am door Harry Interessant verhaal, ben benieuwd naar de afloop! Kan er misschien iets onhoorbaar staan te oscilleren? Als ik m'n 540 weer eens van de plank haal zal ik voor de lol ook eens kijken hoe ze dat daarin met de emitterweerstanden hebben gedaan, of dat ook weerstandsdraad is. —- ===== Deel drie, de ontknoping… ===== Nog eens controleren en meten. Maar wat is dat nu: de torrentester geeft aan dat de AD161 een NPN is, maar in het schema staat daar een PNP? Het Grote Transistorboek erbij gepakt. Verdorie, in het schema is de tekst bij de torren verwisseld, maar het symbool klopt wel (vreemd 3).

* De Teksten AD161 en AD162 zijn verwisseld

Het schema had ik nagebouwd en dus zitten de torren op de verkeerde plek. Even omwisselen en een nieuwe BC178 pakken… Dat had je gedacht, die heb ik niet meer. Zou een BC557 het ook houden? Dat doet-ie en de schakeling werkt ook: keurig 4-6mA ruststroom. Nou dan kunnen de orginele torren van het rechterkanaal er in, meten, alles klopt :) Torren van het linkererkanaal er in, meten, verhip klopt ook! De torren nog eens meten: versterking 95 en 110, die zijn dus niet kapot :o Warme torren kun je blijkbaar niet meten. :roll: Achteraf weet ik dat wel: er zit niet voor niets een NTC als temperatuurcompensatie in de einddtrap, maar als je aan het testen bent moet je daar maar net aan denken.

Maar wat is er dan kapot in de versterker? Als de basisspanning (en daarmee de stroom) van een van de torren te hoog is, dan verschuift de spanning op de emitters. De spanning op collector van de stuurtor TS408 was te hoog, maar dat kan alleen als de weerstanden naar de collector te hoog zijn. Alles er omheen los gehaald en inderdaad: ongeveer 1000 ohm hoger dan je kan verwachten op basis van de weerstanden. Alle weerstanden gemeten, maar die zijn wel nog goed???

Bij het meten van de printsporen kom ik er eindelijk achter: Een spoor is deels weg ge-etst en heeft op die plek een weerstand van 1k.

Het printspoor met een weerstand van 1k

Nadat ik er een draadje overheen gesoldeerd heb is de totale weerstand weer goed. Alle componenten er weer in en het werkt meteen! Ruststroom is ook prima af te regelen. Mooi. De torren worden nu niet meer dan handwarm, zelfs niet met geluidssterkte “burengerucht”, twee keer zes watt is toch een hoop herrie hoor. Ook de brom is verdwenen. :D

Opgelost, de kast kan dicht. Of nee, wacht even wat zou de frequentiekarakteristiek zijn? Morgen maar eens meten want voor vandaag is het mooi geweest. Wordt dus weer vervolgd :wink:

Re: Di Nov 01, 2011 10:41 pm door Laurens

Leuk versterkertje, ik heb er ook een gehad. De klank is niet zoals van de grotere versterkers, desalniettemin erg leuk :)

Re: Di Nov 01, 2011 10:45 pm door Remi

:D prachtig! mooi gevonden Will leuk verhaal 8)

Re: Di Nov 01, 2011 10:47 pm door correltje

Mooi dat je het gevonden hebt Will en ook nog een fout uit de documentatie gehaald! Een vriend van mij heeft de 540 gehad, dat ding klonk erg goed vond ik. Ik blijf je verhaal met spanning volgen…

Re: Di Nov 01, 2011 11:35 pm door tim89

mooi verslag en mooi dat het gelukt is

Re: Wo Nov 02, 2011 12:59 am door JohanD

Laurens schreef: Leuk versterkertje, ik heb er ook een gehad. De klank is niet zoals van de grotere versterkers, desalniettemin erg leuk :)
correltje schreef: Mooi dat je het gevonden hebt Will en ook nog een fout uit de documentatie gehaald! Een vriend van mij heeft de 540 gehad, dat ding klonk erg goed vond ik. Ik blijf je verhaal met spanning volgen…

Will heeft al aangegeven waarin de 540 en de 580 op elkaar lijken, en dat is dus niet het geluid :wink: . De 540 werd als HiFi verkocht, de 580 duidelijk niet (met een freq. bereik vanaf 65Hz). Leuk en interessant hoe je hebt beschreven wat er aan de hand was en hoe je het hebt gevonden. De 540 ken ik niet, ik heb wel de 580 staan, samen met bijpassende tuner 690. Ik zag laatst een bijpassende platenspeler (GA 105) op MP, maar daar vroegen ze mij iets te veel voor. Mocht iemand er 1 hebben staan voor weinig, ben ik wel geïnteresseerd, om dit setje compleet te maken.

Re: Wo Nov 02, 2011 8:48 am door Harry

Mooi verhaal, Will, en mooi dat je de oplossing hebt gevonden :) Grappig dat je na zoveel jaren een fout in de documentatie tegenkomt. Ongetwijfeld is dat destijds ook wel iemand opgevallen, maar toen wist iedereen nog uit z'n hoofd welke tor van het setje AD161/162 de NPN was en welke de PNP dus dat was geen probleem.

Re: Wo Nov 02, 2011 11:22 am door Thomas

Leuke projecten zijn dit ;) Gefeliciteerd met wederom een geslaagd AMHD project ;)

Re: Wo Nov 02, 2011 1:15 pm door correltje

JohanD schreef: Will heeft al aangegeven waarin de 540 en de 580 op elkaar lijken, en dat is dus niet het geluid :wink: . De 540 werd als HiFi verkocht, de 580 duidelijk niet (met een freq. bereik vanaf 65Hz). Ik heb even de service manual opgezocht: idd een heel andere eindtrap, met silicium darlingtons! Maar zowel de 580 als de 540: erg leuke versterkertjes.

Leuk dat jullie zo enthousiast meelezen :D

In deel vier het resultaat van de frequentiemetingen. Toevallig geeft dat meteen verheldering over een paar opmerkingen die jullie intussen gemaakt hebben…

Voordat ik het apparaat dicht schroef wil ik de frequentiekarakteristiek nog eens even meten. Eerst heb ik de voorversterker gemeten aan de Tape-uitgang. Dat is niet helemaal eerlijk, want die uitgang is zo hoogohmig dat de meting beinvloed wordt door de pc. Toch geeft het goed beeld en het is zeker redelijk te noemen.

Tape uitgang

Dan de meting van de luidspreker-uitgang. Die is belast met een weerstand van 5 ohm. Ook niet helemaal volgens de regels, maar goed: Die ziet er vreemd uit.

LS uitgang, volume op ongeveer 30%

Er zit een contour regeling in die je niet kunt uitschakelen en je moet de bas en het hoog behoorlijk terugregelen om het wat vlakker te krijgen. Helemaal vlak lukt niet. Als je die extra draad naar de potmeter loshaalt heb je een nagenoeg rechte curve, zoals de Tape-uit curve.

De contourregeling bij de volume potmeter

En voor de elko vervangers hier: De elko's van een kanaal heb ik allemaal gemeten: ze waren nog allemaal in orde. De waarden in het schema zijn trouwens allemaal anders dan die in de versteker.

Het bereik van de toonregeling heb ik ook gelijk even gemeten met dit resultaat:

• Groen is alle regelaars in het midden, dus gelijk aan plaatje 2 van hierboven.
• Blauw is alle regelaars minimaal en
• rood is alle regelaars maximaal.

De toonregeling

Als ik het schema nog eens naloop zie ik nog wat vreemds (5): de RIAA-correctie zit vast in de voorversterker en is dus altijd ingeschakeld. Om dat op te heffen voor de tuner en tape ingangen zit er in dat deel een omgekeerd RIAA-filter met twee weerstanden en drie condensatoren.

Links de Anti-RIAA en rechts de vaste RIAA correctie

Het bouwpakket NL6914 heeft die gekke fratsen niet en dat hoor je toch wel. De R540 is een moderne uitvoering en is inderdaad wat beter opgezet, ook deze is zonder RIAA-fratsen. Maar ook hier zit een contour-regeling in en hier kun je een rechte karakteristiek dus ook op je buik schrijven.

De RH580 apparaat staat nu al weer een tijdje te spelen en met goede boxen klinkt het toch heel aangenaam. Dat laat me denken aan Piet's uitspraak: je oren wennen heel snel aan “gekleurd” geluid.

Het blijft een leuk versterkertje. Wat kan een mens toch blij zijn, met eigenlijk helemaal niks… :mrgreen: