Klierige Kleefkopjes
http://forum-mfbfreaks.nl/viewtopic.php?f=5&t=3757
Op het forum is al verschillende keren over een soort wiskopjes geschreven die Philips zo ongeveer midden jaren '70 ineens in de cassetterecorders is gaan toepassen. Die kopjes hebben de onhebbelijke gewoonte om ineens een kleverige prut te produceren die dan natuurlijk op de band terechtkomt.
Je kunt deze kopjes niet vervangen door zo een doorzichtig ferrietkopje dat in de oudere recorders zit. Het opnemen en wissen werkt niet meer.
Zoals de vaste freaks gelezen hebben wilde ik wel eens aan zo een kleefkopje meten en misschien vind ik wel een oplossing om het toch met zo een oud kopje aan de gang te krijgen… Grom wilde wel een kopje naar mij opsturen en afgelopen zaterdagmiddag lag er een kleverige enveloppe in mijn brievenbus.
Het kleefspul was al door de eerste enveloppe gelekt!
Enveloppe met doorlek…
Miljaar wat een plakspul, daar ga ik niet aan meten.
En wat doe je met kleefzooi die uit een recorder komt? Juist, in bad met een flinke scheut Dasty!
Enfin, zaterdag was het al lekker warm, dus heb ik dat badje een paar uur in de zon gezet.
In bad…
En zo kwam het kopje er uit! Zondag was het nog wat warmer en ik heb het buiten in de zon een uurtje of wat laten drogen. De thermometer wees is de schaduw al 32 graden aan.
Er is niets meer uit het kopje gelekt!
Schoon!
Zo, nu kan ik eens gaan meten aan dat ding.
Resultaten
Re: Zo Aug 26, 2012 4:52 pm door Will
Na wat meten aan de verschillende kopjes is het verschil tussen de doorzichtige wiskopjes en de kleefkopjes in een keer duidelijk geworden.
Ik heb van verschillende klassieke doorzichtige kopjes de spoelimpedantie en spoelweerstand gemeten. Hetzelfde heb ik bij het kleefkopje dat van Grom gemeten. Bij de doorzichtige kopjes kwam ik nog een ander kopje tegen dat op een koppenbrug zat die Bruis ooit eens opgestuurd heeft. Het is een zwart kopje dat helemaal dichtgegoten is, maar wel erg op een kleefkopje lijkt.
Bruis kopje
Dit zijn de resultaten:
- Klassiek 290uH (micro-Henry) 900mOhm (milli-Ohm)
- Kleefkop 610uH en 2000mOhm
- Bruis 580uH en 2900mOhm
Uit de meetresultaten is aan te nemen dat de zwarte kopjes dubbel zo veel windingen hebben als de klassieke. De meetwaarden ik heb afgerond.
De wisoscillator in de Philips apparaten die ik ken, is zo opgebouwd dat de wiskop een van de frequentie-bepalende componenten is. Dat is leuk bedacht: Over een LC-kring die oscilleert staat een flink hoge spanning en zo krijg je “gratis” een hoge spanning over de wiskop en daarmee weer een fors wissignaal.
Bij Japanse apparaten (Akai en een Nak) die ik ken is dat anders. Bij die apparaten is de oscillator opgebouwd met een “trafo” en aan de secundaire kant van die trafo is de wiskop aangesloten. Op die manier is de wiskop een hogere spanning aangesloten dan de oscillator opwekt.
Voor de wisoscillator in de klassieke apparaten (zeg maar van voor 1975) is heel anders opgebouwd en heeft meestal ook een vrij lage wisfrequentie van ongeveer 40kHz. Bij de nieuwere apparaten (hifi) is dat flink opgeschroefd naar 105kHz. Het resultaat is minder ruis in de opname.
Als je dit nu allemaal weet zie je dat de klassieke kopjes in een “kleefkop-oscillator” een andere oscillatiefrequentie veroorzaken. De frequentie is 1/(2*pi*sqrt(LC))
Als je een kleefkop vervangt door een klassieke dan halveert L en daardoor zal de frequentie toenemen met wortel 2 (ongeveer 1,4) Het is maar de vraag of de oscillator dan nog aan wil slaan. Om dat te corrigeren moet je de condensator verdubbelen.
Met zo een klassieke wiskop krijg je echter een paar problemen: Omdat de impedantie maar de helft is van een kleefkop, zal de spanning over de kop ook lager zijn. Hoeveel lager durf ik niet te zeggen, ik heb er niet aan gerekend. Een oscillator heeft een positieve terugkoppeling (anders heb je geen oscillator). Die is zo ontworpen dat de oscillator goed werkt. Het is de vraag of die nog goed werkt met een spoel met de halve impedantie, maar ik denk dat het wel meevalt. Nameten met een scoop! Een ander gevolg is dat de energie in de wiskop lager is en daardoor minder zal wissen. En als laatste is het biassignaal meestal afgetakt van de wiskop. De bias zul je dus moeten controleren en waarschijnlijk opnieuw moeten afregelen. Nu terug waar het allemaal mee begonnen is: de RH831. Volgens de beschrijving is de wisfrequentie 105kHz en zijn wiskop en C420 (3n6) de frequentie-bepalende elementen. Vul je die waarden in de formule in, dan kom je op een impedantie van de wiskop van 640uH en dat klopt vrij aardig met de gemeten waarde. Met een klassieke wiskop moet C420 dus door een C van 7n2 vervangen worden. Dat is 6n8 en 0n39 parallel, maar 6n8 is nog binnen de tolerantie.
Uit 22RH831-32 (bron: Wil Manshande)
De wisoscillator in de RH831 is een speciale, die heeft een actieve versterkingsregeling. Grote kans dat je hierdoor toch een goed wissignaal krijgt.
Voor de mensen die denken dat er nu een universele oplossing is: jammer! Philips apparaten mogen wel heel veel op elkaar lijken, maar er zijn minimale verschillen. In de RR644 van Grom zat dus die kleefkop, maar in een N2225 (die daar qua loopwerk op lijkt, zoals Grom schrijft) zit nog een klassieke wiskop en dito oscillator. De wisoscillatoren van de RH831, N2521, N2520, N2511 zijn allemaal (net even) anders heb ik in de documentatie opgezocht (ik heb die apparaten niet, dus ik kan er niet aan meten). Het is de kunst om de frequentie bepalende condensator te vinden en die te verdubbelen. Grote kans dat het apparaat dan toch weer iets doet.
Nou dat is een heel verhaal, nu maar hopen dat jullie het tot hier volgehouden hebben.
Oh ja, nog even een waarschuwing: In de klassieke wisoscillator zit een klein spoeltje op de print. Als je de wisoscillator inschakelt zonder dat de wiskop aangesloten is, dan wordt die spoel zo heet dat ze smelt!
Reacties
Re: Zo Aug 19, 2012 8:55 pm door Harrie
ik ben benieuwd naar je bevindingen, Will ! :) kun je een vergelijking maken met latere ( rvs ) wiskoppen ( zoals ik van een N5846 in m'n 831 heb gezet ) ?
Re: Zo Aug 19, 2012 10:00 pm door Remi
het ziet er weer keurig uit, doet ie het nog? misschien is dit dan al voldoende remedie?
Ik heb overigens een andere beleving bij kleefkopjes: het hele ding begint uit elkaar te vallen, bijvoorbeeld in een N2520 zit zo'n desintegrerende kopje dat gewoon losbreekt van z'n bevestiging. dit kopje van Grom lijkt daar helemaal geen last van te hebben
Re: Ma Aug 20, 2012 7:15 am door gromsound
De kleefkop van Grom haha tis inderdaad wel lekker warm momenteel.
Deze smeerkop komt uit de RR644 miskoop van een tijdje terug en was blijkbaar nog niet helemaal gedesintegreerd. Wat ik er door de jaren heen van gezien heb (oa in die portables 2206-7-8) is dat ze in zwaartekrachtrichting uitelkaardruipen precies als snarendrek. In een 2521 vielen de losse onderdelen uit de behuizing maar waren weer terug te duwen, op de plek te borgen met 2C kit en het ding deed het weer (even). De kleefdrek is dus origineel een soort kit waarmee de plestik onderdeeltjes op de plek worden gehouden, mogelijk met spuitgietmethode in een mal gemaakt. Gezien dat de positie van de spoeltjes tov het voorvlak nogal nauw komt denk ik dat je dat bijna niet goed krijgt bij reparatie met kit. Als de kleefdrek eruit is zal het dus ook niet goed zitten. Maar misschien dat er met veel geduld onder een stereomacroscoop wel wat aan te doen is. Aan de voorkant gelijk leggen middels een plakbandje.
Wat we eigenlijk zoeken is een schema aanpassing om die ondingen te kunnen vervangen door pre 1976 ferrietkopjes zonder problemen. Iedereen heeft wel een paar van die sloopdingen liggen, tot nu toe kon ik ze ongezien uitwisselen in oude apparaten, werkt altijd. BEHALVE dus in kleefkopapparaten…. Mogelijk dat vergelijking van het RR644 schema met bv een N2225 iets oplevert, dat loopwerk was verder identiek. viewtopic.php?f=11&t=3071&start=15 Kijk anders in de n2521 doc.
Als laatste AIO opdracht :) kan je nog gaan meten met de scoop aan werkende kleefkoptoestellen, om frequentie en spanning vast te stellen, en dat ter vergelijking aan een klassiek deckje.
Party on, kleefheads!
Re: Ma Aug 20, 2012 12:23 pm door Otto
Vreemd Will,
Bij gebrek aan wat beters heb ik zo'n wit kopje in mijn N2511 gezet en dat werkt gewoon normaal.
Re: Ma Aug 20, 2012 12:36 pm door gromsound
blijkbaar zijn ze niet allemaal elektrisch hetzelfde, het is mij ook precies 1 x gelukt zon ding succesvol te wisselen met een oud model. Maar meestal (N5151 ook bv) doet het niks. Will ziet er wel GAT in, ik ben benieuwd.
Re: Ma Aug 20, 2012 5:29 pm door Will
gromsound schreef: Als laatste AIO opdracht :) kan je nog gaan meten met de scoop aan werkende kleefkoptoestellen, om frequentie en spanning vast te stellen, en dat ter vergelijking aan een klassiek deckje.
Dat is ook precies wat ik van plan was. Als we de oscillator kunnen aanpassen zodat die met een ferrietkopje werkt zijn veel meer apparaten te redden.
Maar dit eerste resultaat is veel te leuk om jullie te onthouden. De kern van het kopje zit overigens nog prima muurvast op zijn plek en het loopvlak waar de band langs komt is volkomen glad. Ik zat er al over te denken om de voorkant af te plakken en de kop met secondenlijm vol te laten lopen.
Maar ik ga eerst aan de slag met de elektronica, daar hebben we meer aan lijkt me :wink:
Re: Di Aug 21, 2012 1:59 pm door 4000ds devil
Ik heb dat ook bij mijn n2544 en heb er een Sony wiskop ingezet. Dit werkt prima want de weerstand van de Philips kop heb ik vergeleken met diverse kopjes en deze had nagenoeg dezelfde weerstand. De vorig opname's worden perfect gewist. Wel een interessant topic.
Re: Zo Aug 26, 2012 7:32 pm door Harrie
Bedankt voor je zeer uitgebreide verslag, Will :D
ik moet me nog gaan bedenken of ik aanpassingen moet doen met de nu gemonteerde wiskop uit m'n N5846.
Re: Zo Aug 26, 2012 9:44 pm door Remi
Helder en duidelijk verhaal Will, mooi! 8)