Pinkeltje

Het prototype van de CD speler

_{door HansMons » vr apr 05, 2013 5:55 pm}

Ter gelegenheid van de opening van het Philips Museum door koningin Beatrix, heeft Studio040, de lokale omroep in Eindhoven, vrijdag 5/4/2013 een programma uitgezonden rond een aantal markante Philipsproducten, w.o. de CD. In dit programma is Pinkeltje te zien, voor de liefhebbers.

Over het internet is hun programma te zien op http://webplayer.studio040.nl/televisie.html Daarna als het goed is ook via http://www.studio040.nl/040gemist.html op Youtube: http://www.youtube.com/watch?v=Ecv9529C … tube_gdata Nog twee filmpjes over het museum: http://www.youtube.com/watch?v=vOaR63wtHBI Dit is erg leuk: info en veel producten. http://www.youtube.com/watch?v=HsrDt9jA0_s

Hoe is deze machine eigenlijk aan zijn naam gekomen

We gaven de verschillende generaties van de prototypes altijd een naam. Het prototype hiervoor luisterde naar de naam Kidogo, wat kleintje betekent in het Zwahili (wist een van ons). Toen we Pinkeltje maakten las ik 's avonds mijn zoontje bij het slapen gaan altijd een stukje voor uit de Pinkeltje boekjes van Dick Laan. Vandaar. Die opname met pinkeltje was in het evoluon.

Een paar recente pinkeltje foto's (9 april 2013). Er is duidelijk te zien dat het beestje er in al die jaren niet mooier op is geworden. Ook het binnenwerk is inmiddels een rommeltje. Door de lange sluitertijden zit in sommige foto's helaas wat bewegingsonscherpte, voor al zichtbaar in de hoge resolutie versies.

De links naar de hoge resolutie foto's werken alleen maar als je ze aanklikt op de mfbfreaks.com website. Als iemand ze vanaf een eigen website zichtbaar wil maken moeten de foto's naar die website worden gekopieerd. Waar ik trouwens geen enkel bezwaar tegen heb.

Hoge resolutie op http://hmons.com/pinkeltje/HM110369-a.jpg

Hoge resolutie op http://hmons.com/pinkeltje/HM110370-a.jpg

Hoge resolutie op http://hmons.com/pinkeltje/HM110371-a.jpg

Hoge resolutie op http://hmons.com/pinkeltje/HM110373-a.jpg

Hoge resolutie op http://hmons.com/pinkeltje/HM110375-a.jpg

Hoge resolutie op http://hmons.com/pinkeltje/HM110378-a.jpg

Hoge resolutie op http://hmons.com/pinkeltje/HM110380-a.jpg

Die dekselscharnieren lijken verdacht veel op de scharnieren van een platenspeler! Heb jij dit toestel zelf in bezit, Hans?

Nee, het staat bij de vrouw van een vroegere baas van mij. Men zegt dat het tweede exemplaar in het nieuwe Philips museum is, geen idee of het is tentoongesteld.

Ik ben benieuwd of het haalbaar is om de 1 kuub electronica na te maken en het ding weer aan het spelen te krijgen…

Een geweldig idee, echter…. De laser is vrijwel zeker overleden, de ophanging van het objectief is kapot, het armpje zit vast. Van de electronica zijn geen schemas meer, er is nooit officiele documentatie van geweest, alle schemas waren handgetekend.

En zelfs als al die hobbels genomen zouden kunnen worden, er zijn geen goede platen (meer) voor. De paar overgebleven oude discs zijn behoorlijk beschadigd en alleen daardoor al onbruikbaar. Vergeleken met de huidige CD was de codering anders, andere buitendiameter, ander middengat. Voor die prototypes werden niet veel platen gemaakt, we hadden 5 à 10 titels, met niet veel exemplaren per titel.

Ik heb scans van die handgetekende schemas (tenminste, van het loopwerk), uit een 'confidential' verslag over de compact disc system daterend 14 mei 1979, ar59-218 (29-08-1978). Daarnaast heb ik ook allerlei interne memo's tussen Philips (Bogels, Sinjou, Kerstens) en Polygram (Dr.Franz, Burkowitz, Bluthgen en Immelman). In 1 van die memo's wordt de sampling frequentie behandeld. Ene JF Brouwer (directie TDS) schrijft aan P.Bogels (directie Audio) dat het te betreuren zou zijn als 'Philips voor transmissie enerzijds en eindapparatuur anderzijds niet compatibele normen worden voorgesteld, zonder dat hiervoor een dringende noodzaak is'. Brouwer wil graag of 40 of 48kHz, maar voor Bogels zijn die 2 frequenties onaanvaardbaar. Leuk om te lezen.

door HansMons » di apr 09, 2013 9:54 pm JP2011 schreef:…. de foto's van het Pinkeltje model wat ik op mijn site heb, heb ik ooit ontvangen van Joop Sinjou. Het moet wel hetzelfde model zijn als wat jij (Hans) in het filmpje toonde aangezien dezelfde beschadigingen zichtbaar zijn in oa het Philips logo. Weet jij wellicht hoe dat zit?

Klopt, is hetzelfde Pinkeltje.

JP2011 schreef:Heeft Sinjou zijn Pinkeltje aan het museum geschonken?

Nee, als het museum er echt een heeft is dat het andere exemplaar.

De CD100, eerste Philips CD speler, had nog hetzelfde basisontwerp van het loopwerk als Pinkeltje. De CD100 was een bovenlader, en het eerst officiele Philips loopwerk, de CDM0, had een swingarm. De eerste Sony CD speler had echter een laatje. door JP2011 » di apr 09, 2013 10:06 pm HansMons schreef:

Is dhr. Sinjou overleden aangezien je zegt dat dit Pinkeltje model bij zijn vrouw staat?

door HansMons » di apr 09, 2013 10:50 pm JP2011 schreef:….

Dit Philips museum heeft een bruin gekleurd Pinkeltje staan (de Pinkeltje die jij toont is grijs van kleur). Is de bruin gekleurde Pinkeltje het andere model? http://www.philipsmuseumeindhoven.nl/ph … D-2935.jpg Rechts op het glazen plateau, ietwat lastig te zien)

Komt van deze site: http://www.philipsmuseumeindhoven.nl/ph … s/p_cd.htm

Op de panorama is het bruin gekleurde Pinkeltje model wat beter zichtbaar (dacht ik, de plugin doet t niet op mn iPad)

Het apparaatje rechts boven de CD100 ziet eruit als een van de labversies de we hadden. We hadden twee mooi afgewerkte Pinkeltjes met een alu ombouw voor de demos. Daarnaast nog een paar exemplaren zonder mooi kastje, daarvoor zijn een paar donkere plastic kappen gemaakt. Het loopwerk plus bodemplaat en de loopwerk electronica was identiek aan dat van de demo Pinkeltjes.

Ken je dit model? http://www.dutchaudioclassics.nl/Philip … sc_player/

Zeker, dat was een prototype van na het Pinkeltje tijdperk. In de tijd dat we samen met Sony bezig waren om de definitieve CD specificatie uit te werken hebben we aan paar generaties prototypes gemaakt. Eerst met een grote kast electronica, later met de eerste samples van de CD IC's. Ik heb de indruk dat dit een exemplaar is waar al first silicon inzat, maar op basis van dit plaatje ben ik daar niet echt zeker van, de verschillende generaties leken erg op elkaar.

Hans hartelijk dank voor de aanvullende fotos en informatie. Met de foto van de achterkant had ik mijn replica nog wat echter kunnen maken.

Als men perse een werkend Pinkeltje wil maken kan je toch een oud CD spelertje met zwenkarmloopwerk gebruiken als binnenwerk, niemand ziet dat diameterverschil tussen de proto en de definitieve CD. Die 1 kuub eronder maak je evt gewoon van spaanplaat en je hangt de benodigde prints net onder het tafelblad. Maar het wordt nog wel lastig om de logic aan te sturen met Pinkeltje style knoppen, daar zal een vertaalcomputer tussen moeten zitten.

Een vormgevingsvraag houd ik wel even tegoed als we de techniek hebben uitbehandeld .

door HansMons » wo apr 10, 2013 4:27 pm gromsound schreef:… ? wat is de werking van het schuifpotmetertje search? Positie = analoog aan positie laserarm op plaatdiameter? ? Hoe dan exact te positioneren bij veel nummers wordt dat erg onnauwkeurig. of klikt ie electronisch vast op startpunten van elk track?

Inderdaad positie van de laser op de plaat. Is zoals je al inschatte erg onnauwkeurig. “Klikte” in die tijd ook nog nergens op in. Dingen als tracknummer en tijdcode zaten al wel in de plaat, werden zelfs met grote LCD displays tijdens demo's getoond, maar waren nog niet in gekoppeld aan de servo systemen.

Wat gaven de drie LED cijfers aan, ik ken een foto waar ze op F.F.F. staan (fault? stationair?).

De straal waarop wordt uitgelezen in 1/10 mm. FFF betekende geen plaat aanwezig.

Ik mis nog een disc clamp systeem, de CD100 had een losse zware puck in het klepje die dichtgeklapt vrijdraaiend de CD aandrukt, hoe deed men dat bij Pinkeltje?.

In de spindel zitten drie uitsteeksels die met veren naar buiten worden gedrukt en zo de plaat vasthouden. Dit systeem bleek later niet robuust genoeg te zijn, en vooral niet sterk genoeg om plaat resonaties te onderdrukken. A la de huidige laptop dvd loopwerken

gromsound schreef:…. En ik neem aan dat je dit al wel gezien had: viewtopic.php?f=1&t=4157

Zeker, heb er ook tijdens de meeting met verbazing naar staan kijken. door HansMons » wo apr 10, 2013 10:10 pm

Deze links werken alleen maar als je ze aanklikt op de mfbfreaks.com website. Als iemand ze vanaf een eigen website zichtbaar wil maken moeten de foto's naar die website worden gekopieerd. Waar ik trouwens geen enkel bezwaar tegen heb. oor HansMons » wo apr 10, 2013 10:47 pm Thomas schreef:Ik vind het een grappig detail, Hans, dat je consequent over een “plaat” spreekt wanneer het gaat om de oer-CD die in dePinkeltje ging

Plaat is toch gewoon het Nederlandse woord voor disc.

door gromsound » do apr 11, 2013 11:00 am Mbt de plaatkleminrichting, alle discman apparaten hebben zoiets met drie verende kogeltjes Blijkbaar hebben ze tegenwoordig geen problemen met resonantie van de plaat. Dankzij snellere volgservosystemen en foutherstelling wellicht dan ten tijde van Pinkeltje?

Aanvulling: ook de CD 101 200 202 en 303 hebben nog een los opgelegde plaat, de 303 heeft een fake laatje dat is in feite het hele loopwerk dat naar buiten schuift tbv rackmontage.

Erg leuk dat de LED cijfers in mm plaatdiameter aangaven, analoog aan een tellertje op een bandrecorder. Moet je de muziekstukken archiveren als The winner takes it all - 1,3 mm haha. Tussenoplossing a la CD100 rijtje ledjes = tracks vind ik nog steeds erg elegant. Boven de 15 tracks gaat ie echter in de scrum maar hij speelt ze gelukkig wel af.

Wat trouwens ook wel leuk is, bij Toolex hebben (of hadden) ze nog van die oude LHH machines te koop: http://www.tes-bv.com/Toolex_Catalogue.pdf

Hier zie je die apparaten uit een brochure: http://www.dutchaudioclassics.nl/philip … ound_1983/

Hier zie je zo ook staan: http://www.eyecote.com/cdequip/1989-master.htm door HansMons » do apr 11, 2013 12:25 pm gromsound schreef:….Kan je iets vertellen over die uitgebouwde CD100 met een extra opgebouwd paneel achterop met oa een timecode display? Dat ding duikt af en toe op maar we weten er weinig over. Eenmalig ding, afgekapt project, voorserie, dummy?

Geen idee, voor zover ik me kan herinneren had ik het nog nooit eerder gezien.

gromsound schreef:In het Pinkeltje loopwerk zien we toch wat electronica zitten (ICs) dus niet alles zat in de kubieke meter? Laservoeding?

In het pinkeltje kastje zaten voornamelijk de lasersturing, voorversterkers van de fotodiodes en wat directe display en knoppen electronica. Daarnaast was er een kast met de servo electronica en een tweede kast met de decodeer electronica.

gromsound schreef:Hoezo is de laser met zekerheid stuk, was het geen halfgeleider?

Vele jaren vrijwel onbeschermd van hot naar haar worden gesleept levert een enorm risico op voor kapot gaan door statische electriciteit.

gromsound schreef:Dat het ding zo geklutst is is vreemd er zit een complete mini flightcase omheen zag ik in Andere Tijden. http://www.geschiedenis24.nl/andere-tij … ijfje.html

Het mooie doosje in Andere Tijden was iets wat we in het Evoluon vonden en er omheen hebben gedaan omdat het er mooi uitzag, daarvoor had er thee in gezeten. door Karsten » do apr 11, 2013 3:04 pm Zo duikt hier in de regio Eindhoven nog wel eens wat op; Ik heb nog wat CD’s uit de aanloop/introductietijd van het systeem.

Deze heeft nog een label in de stijl van de grammofoonplaat:

Waar geen muziekdata staat is dit exemplaar letterlijk spiegelglad:

Net als bij bovenstaand exemplaar is ook hier te zien dat het aflakken van de aluminiumlaag nog een technische uitdaging was in het begin:

De CD's komen uit de nalatenschap van iemand die bij Phonogram heeft gewerkt.

Karsten schreef:Zo duikt hier in de regio Eindhoven nog wel eens wat op; Ik heb nog wat CD’s uit de aanloop/introductietijd van het systeem.

Deze heeft nog een label in de stijl van de grammofoonplaat: IMG_3170klein.jpg … De CD's komen uit de nalatenschap van iemand die bij Phonogram heeft gewerkt.

Interessant. Dit is een experimenteel CD-Write-Once plaatje, ook wel CD-PROM genoemd. Een ontwikkeling die na CD-ROM kwam en voorafging aan de ontwikkeling van CD-R. De plaatjes werden in een laboratorium op complex S in Eindhoven gemaakt, waar ook de ontwikkeling van de recorder zat. Die plaklabeltje waren erg handig voor in het lab. door JP2011 » vr apr 12, 2013 11:38 am

Joop Sinjou (Philips), Herbert Von Karajan and Akio Morita (Sony) bij dat prototype

Piet Kramer met een lab versie Pinkeltje:

door Jeroen » vr apr 12, 2013 9:41 pm Uiteindelijk is de samenwerking met Sony zeer waardevol gebleken, anders was de “cd” 14 bit en zonder crc.

Dat Philips daardoor de oversampling heeft ontdekt is een grote bijverdienste (al zweren sommigen bij zero-OS)

Ik vang nogal eens op dat de LP's “beter” klonken, natuurlijker etc. is natuurlijk een kwestie van gewenning, maar tot ca 1990 zijn alle CD's erg goed opgenomen. Daarna ontstond de “Loudness War” en nu vind je soms fatsoenlijke opnames op kleine labels of bij uitgeven op SACD / DVD-A oid,

Ik herinner me nog dat een vriend van me, die wat ouder en helemaal audiofiel was naar de firato was geweest en een zak vol folders meebracht.

Toen ik die gezien had zei ik: het volgende systeem heeft geen bewegende delen meer, maar zijn doosjes met daarin een ROM die je in een speler kunt stoppen waar er bijvorbeeld 100 in kunnen.

Niet wetende dat er mp3 en internet zou komen. Gelukkig is internet nu zo breedbandig dat compansie overbodig is, hooguit compressie.

Een van de leuke dingen van cd is dat ze in het begin veel analoge tapes op cd gezet hebben, ook als ze in SQ gecodeerd waren. Dat geeft heden een perfecte quadro (na omzetten)

CDM0 is er naar mijn weten in 2 uitvoeringen. Degene met de hoge hoed, handmatig gemaakt en de latere die een wat lager midden hadden. Daarna kwam cdm1, ook een prima loopwerk, maar de draaitafel zakt in de loop der jaren wat, gelukkig kun je dat bijregelen.

Sony had de CDP-101 en misschien klonk die minder, het is wel een zeer vooruitstrevend apparaat! Ik heb er nog een met doos en AB. Merkwaardige schakelaartjes achterop. Het geeft wel aan dat sony stukken commercieler dacht (gemak).

Philips heeft dezelfde fout helaas gemaakt met de DCC. Op zich perfect (zeker vangewe de ontwikkeling van PASC) maar een schijfje geeft sneller toegang, en een PC/Mediaspeler/Smartphon nog sneller.. de vraag is alleen waarom de huidige generatie zo weinig geeft om geluidskwaiteit. Dat is me een raadsel.

EN als ik dan een oude maar goed plaat op mijn SL1200 leg denk ik, ach, dit was ook erg mooi door gromsound » vr apr 19, 2013 2:08 pm Inhakend op die foto met drie hooggeplaatste heren achter de proto CD spelertjes, hier is een shot vanaf de andere kant (staat al een paar jaar op mijn website, knipsel uit jan 1982).

Het Philips product is het tweede voorserie ding zoals eerder al getoond - vermoedelijk technisch al bijna CD100 maar nou de stylist nog er op loslaten - en het YNOS doosje valt dan in vergelijking erg tegen. Japanners zijn gek op miniaturisering (Bonsai, Suzuki) dat kastje is duidelijk kleiner wat inhoud betreft. Hielden ze een nieuwe kleinere chip achter voor zichzelf? Doet dit doosje het eigenlijk wel?

Mbt het bruine lab-pinkeltje, mij valt op dat het loopwerk gespiegeld zit tov de zilveren modellen. Andere generatie of een hermontagefoutje na al die jaren? Het display staat matzilver te spiegelen, is dit al een LCD ipv een LED? Hoeveel van die dingen zijn er eigenlijk gemaakt, ik hoorde ergens een stuk of 8? BIJLAGEN

in dit YT-filmpje ( IEEE Honors PHILIPS with Milestone Award for the development of the CD ) zien we nog een 'Pinkeltje' ( zonder aansluiting ) ; en ook Joop Sinjou komt nog aan het woord.

http://www.youtube.com/watch?v=fMlMxIok … =endscreen

@ Hans Mons: zat jij ook in die zaal ? of Piet misschien ? door HansMons » di aug 20, 2013 10:06 pm

Leuk filmpje. Tijdens die IEEE bijeenkomst kon ik helaas niet, was toen op vakantie!

Er zijn hier ook zw/w beelden te zien van de eerste publieke demo in NL op 8 maart 1979. Op 1:05 zie je daar Joop Sinjou met in z'n rechter hand een CD en links een LP. Vlak daarvoor van 1:00 tot 1:04 sta ik rechts in beeld en laat een CD zien aan de heer van Riemsdijk, de toenmalige president-commissaris van Philips.

in 1981 kocht ik “HIFI & VIDEO WIJZER”, een dik boek met veel info. eergisteren moest ik even wat opzoeken, en kwam toen dit artikel over digitale opslag en weergave tegen, hiervan even een stukje overgetiept.. in eerste instantie trok de foto met PINKELTJE meteen mijn aandacht :

Stukkie tekst : ( we weten onderhand wel beter.. )

Compact disc Er zijn nog heel wat hindernissen te overwinnen, voordat we straks volledig digitale weergavesystemen in de woonkamer hebben. Uitwisselbaarheid met de bestaande analoge systemen is niet gegeven, zodat we met heel nieuwe spullen moeten beginnen. Te starten met de digitale plaat, in welk systeem of vorm dan ook. De 3 momenteel bekendste systemen zijn:

Uit deze cijfertjes blijkt ( afgezien van de enorme dynamiek-winst ) nog nauwelijks de wezenlijke kwaliteitsverbetering. Die bestaat net als bij het digitale bandalternatief uit een grote lineariteit, veel minder vervorming, geen zweving, ruis,, maar ook een geringe kwetsbaarheid van het materiaal (geen tikken, krassen, spetters, statische lading meer) en een gemakkelijker reinigingsmogelijkheid. Pure winst in alle opzichten dus.

Kwestie van tijd en geld.
Zo'n nieuw begin vergt wel wat aan investeringen, op alle fronten. Mogelijk kost een digitale recorder tweemaal zo veel als een analoge; ook de kosten van het bandmateriaal zijn tweemaal zo hoog. Mengpanelen in digitale vorm schijnen ongeveer viermaal zo duur te worden. Ook het werkingsproces brengt meerkosten met zich mee. Niettemin verzekerde PHILIPS vorig jaar bij de persintroductie van de compact disc, dat de digitale platenspeler noch de compact disc in vergelijking tot de huidige platenseries wezenlijk duurder hoefden te zijn. Kernvraag blijft, op welke termijn het nieuwe moois op de consumentenmarkt verschijnt. Schattingen van over drie tot vijf jaar overheersen, maar dat kan snel veranderen.
tekst: Jan de Kruijff 1981,©DISK,1981 ; gepubliceerd in HIFI & VIDEO WIJZER 1981

door Harrie » za okt 12, 2013 9:41 pm Vandaag een echte gezien, namelijk nr.2 : ( zonder deksel / klep )

erg leuk dat deze in het échte PHILIPS museum staat door Lore » wo feb 19, 2014 2:27 pm Ik heb met veel plezier deze thread gelezen, ik herkende Pinkeltje meteen uit een BBC documentaire over microchips uit 1979 die ik als kind wel 100x gezien heb (op onze N1500 ) omdat ik techniek toen al zo interessant vond. Voor de gelegenheid heb ik een fragmentje daarvan wat over de CD speler gaat online gezet:

Hier is een testopstelling te zien met Pinkeltje in actie.