====== Een bandrecorder afregelen ====== ===== Kophoogte ===== De kophoogte is alleen af te regelen met een goede referentieband. Die kun je zelf maken als je zeker weet dat die recorder goed afgeregeld is. Heb je geen referentieband, blijf dan van de kophoogte af! Leg de band op de recorder en regel de kophoogte zo af dat beide kanalen maximaal volume hebben. Als het maximum voor beide kanalen niet in dezelfde hoogte van de kop bereikt wordt, neem dan het midden tussen het de twee punten waarop elk kanaal het maximum heeft. * Let op 1): omdat de weergaveniveaus nog niet afgeregeld zijn, hoeft het uitgangsniveau van beide kanalen niet gelijk te zijn. * Let op 2): als je de kophoogte afregelt kan dat invloed op de kophoek (azimuth) hebben. Dat kan weer het uitgangsniveau beinvloeden. ===== Kophoek of azimuth ===== Er zijn twee methoden: - Op het gehoor. Gebruik een goede muziekband waarvan je zeker weet dat die op een goed afgeregelde recorder opgenomen is. Regel de weergave op het gehoor af op maximaal hoge tonen. Gebruik bij voorkeur een koptelefoon. - Met een referentieband. - Dit kan ook weer op het gehoor, zie vorige stap. - Met een oscilloscoop. Regel eerst af op het gehoor en dan met de scoop de fijnafregeling. Dat kan door de fase van links en rechts met elkaar te vergelijken in Y-t modus of het Lissajous patroon (schuine lijn van 45 graden) in X-Y modus. - Hoe hoger de frequentie op de band, hoe nauwkeuriger het resultaat. Let op dat je met hoge frequenties en de scoop de azimuth niet net een golflengte fout zet. ===== Bandspanning ===== Als je niet de juiste apparatuur hebt (zie betreffende servicemanual) en er zijn geen problemen, blijf er dan van af. ===== Bias ===== De bias regel je af door naar de weergavekarakteristiek te kijken. Het is de bedoeling dat die over het hele frequentiegebied zo vlak mogelijk is. Ook hier geldt weer: als je niet de juiste apparatuur hebt, blijf er dan van af! Let op: de bias wordt afgeregeld met een heel laag geluidsniveau. Bij de meeste recorders -15dB of zelfs -20dB bij goede recorders. * Een driekopsrecorder is het makkelijks af te regelen met een spectrumanalyser en een ruisgenerator. Neem een ruissignaal op en meet het naband signaal met de spectrumanalyser. Regel de bias af zodat het hoge frequentiegebied vlak is. Loopt het omhoog dan is de bias te laag, loopt het omlaag dan is de bias te hoog. * Heb je geen spectrumanalyser, gebruik dan een toongenerator en een AC-milivoltmeter of mutimeter die tot minstens 20kHz AC kan meten! Let er ook weer op dat de meeste (true RMS) universeelmeters dat absoluut niet halen. En verkijk je niet op het merk: van Fluke halen de meeste dat ook niet! * Met de toongenerator en AC milivoltmeter neem je een referentiepunt bij 333Hz en bij ca 3kHz. De bias regel je nu af zodat hoge tonen op hetzelfde niveau weergegeven worden als het referentiepunt. Let er op dat je binnen het vlakke frequentiebereik van de recorder moet meten. Dit is afhankelijk van de bandsnelheid en de kwaliteit van de recorder. Start met 10kHz en ga dan verder met 12kHz, 15kHz, 18kHz etc. Bij de meeste recorders is bij 19cm/s bij 20kHz het -3dB punt wel bereikt. ===== Bandsnelheid ===== * Voor het afregelen van de bandsnelheid wordt meestal een (referentie-)band met een signaal van 3150Hz of 6300Hz gebruikt. Met de frequentiemeter regel je dan de juiste snelheid af. * Een mechanische methode die altijd toegepast kan worden is deze: Meet op de tafel met een meetlint 19,00 meter band af. Markeer begin en eindpunt. Leg de band op de recorder en meet met de stopwatch of desnoods de secondenwijzer op een klok hoe lang het duurt dat de band van beginmarkering tot eindmarkering langs een zelf gekozen referentiepunt loopt. Kies bv een bandgeleider als referentiepunt. Op 19cm/s moet dit exact 100 sec duren en dan heb je het binnen 1% nauwkeurig. Bij 9,5cm/s duurt het 200 sec en bij 4,75cm/s uiteraard 400 seconden. Je kan natuurlijk ook extra markeringen bij 950cm en 475cm zetten, dan hoef je telkens maar 100sec te wachten. * NB: voor de nauwkeurigheid is het het beste als je ergens midden in een spoel gaat zitten. ===== Software ===== * WFGui * Windows [[http://www.ant-audio.co.uk/index.php?cat=post&qry=library]] (boven aan de pagina) * Gratis * Wow en flutter meter * frequentiemeter * NAK T-100 Audio Analyzer * MacOS en Windows [[http://www.anaxwaves.com/NAKT100/]] * Betaald * Uitgebreidere versie van de NAK T-100 meter * Generator, Level, AC Volt, Distortion, Speed, Wow & Flutter, Signal/Noise Ratio, Frequency-Response, Lissajous, Oscilloscope